Gromadzenie informacji
Raportowanie zrównoważonego rozwoju obejmuje raportowanie danych niefinansowych, w tym dotyczących śladu węglowego, różnego rodzaju zużyć czy danych pracowniczych. Wymaga również pozyskiwania danych finansowych.
Dane finansowe
Pozyskiwanie danych finansowych do raportowania dotyczy dwóch sytuacji – zaprezentowania ich w ramach ujawnień bezpośrednio bądź pośrednio przez wskaźniki. Jakie dane są niezbędne do raportowania? Skąd organizacja ma je pozyskać? Czy ich uzyskanie wymaga dodatkowych kalkulacji?
Specyfika danych
Dane finansowe to element związany z raportowaniem – także z raportowaniem zrównoważonego rozwoju (ESG). Wynika to m.in. z faktu, że ocena podwójnej istotności wiąże się ze skutkami finansowymi, a co za tym idzie, wpływa na efekty finansowe ryzyk i szans.
Standardy zakładają powiązanie identyfikowanych kwestii istotnych z podejmowanymi na ich podstawie działaniami – mogą one zostać zrealizowane wyłącznie pod warunkiem, że odzwierciedleniem planu są konkretne decyzje. Realizacja tych działań wymaga przeznaczenia odpowiednich środków finansowych operacyjnych (OPEX, operating expense) oraz inwestycyjnych (CAPEX, capital expenditure).
Miarą realizacji celów są natomiast konkretne mierniki, wartości bądź wskaźniki, w tym tabele KPI ujawnień taksonomicznych UE.
Rodzaje danych
Dane finansowe wynikają z ksiąg finansowych albo z systemów kontrolingowych i budżetowych. Te, które wynikają z realizowanych transakcji, są agregowane i przeliczane zgodnie z przyjętymi przez spółkę politykami rachunkowości (odpowiednio zgodnie ze standardem MSSF i z ustawą o rachunkowości dla podmiotów niebędących emitentami i nieobjętymi MSSF). W pewnych przypadkach jednak, niezależnie od stosowanych przez jednostkę standardów, stosuje się MSSF.
Dostosowanie ewidencji księgowej tak, aby dostarczała danych w odpowiedniej analityce zgodnej z docelowymi potrzebami informacyjnymi, nastręcza niekiedy trudności. Opcjonalnie, na podstawie danych z ksiąg finansowych, tworzy się zestawienia kontrolingowe w układzie odpowiednim do raportowania.
W przypadku zaś danych antycypowanych lub szacunków punktem wyjścia są kalkulacje, scenariusze i prognozy zgodnie z metodykami przyjmowanymi w spółkach dla budżetowania.
Jakie dane ujawniać i jak je pozyskiwać
Dane finansowe niezbędne do raportowania ESG obejmują kilka grup i dotyczą: alokacji zasobów, przewidywanych skutków kwestii istotnych (zwłaszcza skutków ryzyk fizycznych i przejścia), wskaźników kalkulowanych na podstawie przychodów bądź na podstawie wynagrodzeń, KPI związane z ujawnieniami taksonomicznymi (obrót, CAPEX, OPEX).
W ramach alokacji zasobów prezentuje się zasoby przeznaczone na działania realizujące postulaty zrównoważonego rozwoju, odrębnie wydatki operacyjne (OPEX) oraz wydatki inwestycyjne (CAPEX), w perspektywie czasowej (krótko-, średnio-, długoterminowej) bieżące i zaplanowane do realizacji. Wymaga to ewidencjonowania działań odpowiadających kwestiom istotnym oraz wyodrębniania w budżetach pozycji uwzględniających planowane wydatki, z podziałem na zidentyfikowane działania. Nawiasem mówiąc, jedno z badań dowiodło, że jednostki nie przeznaczają wystarczających środków na realizację działań w ramach przyjmowanych strategii ESG.
Szczególnym przypadkiem są dane niezbędne do zaprezentowania ujawnień taksonomicznych (czyli obrót, CAPEX, OPEX). Wymagają ewidencjonowania przychodów, wydatków operacyjnych i inwestycyjnych z uwzględnieniem oceny spełnienia kryteriów technicznych taksonomii (czy działalność kwalifikująca jest zgodna, jakie wartości odpowiadają realizacji poszczególnych celów i jaka ich część wiąże się z działalnością wspomagającą i przejścia). Na podstawie tych danych źródłowych są przygotowywane pełne tabele KPI.
Ujawnienia tematyczne
Ujawnienia dotyczące przewidywanych skutków finansowych związanych ze zidentyfikowanymi kwestiami istotnymi, w ramach których są ujawniane wartości lub udziały procentowe (np. aktywa obarczone istotnymi ryzykami fizycznymi lub transformacje, zobowiązania bieżące i przyszłe związane z ryzykami, wartości przychodów, przychody z działalności szczególnej obserwacji typu węgiel, ropa i gaz), są szczególnym wymogiem ujawnieniowym w ramach standardów środowiskowych.
Ułatwieniem dla organizacji jest zwolnienie ich w pierwszym roku z pełnych obowiązków raportowania oraz w okresie przejściowym 3 lat pominięcie ujawnień ilościowych w raportowaniu. To uproszczenie pozwala na dostosowanie ewidencji do zakresów raportowania.
W standardzie ESRS E1 dotyczącym zmian klimatu występują wskaźniki intensywności i emisyjności, wykorzystujące w kalkulacji przychody netto obliczane zgodnie ze standardem MSSF 15 lub z innym – np. z ustawą o rachunkowości – stosowanym przez jednostkę. W przypadku pojawienia się rozbieżności między wartością przychodów w kalkulacji i rachunku zysków i strat prezentuje się uzgodnienie różnicy. Co istotne, grupa kapitałowa powinna stosować jednolite zasady rachunkowości, dokonując odpowiednio przeliczeń na walutę sprawozdawczą. Specyficzny rodzaj wskaźnika to wskaźnik wodochłonności wynikający ze standardu E3 – kalkuluje się go na podstawie przychodów netto na każdy 1 mln euro.
W standardzie ESRS S1 dotyczącym własnych zasobów pracowniczych istotnymi wskaźnikami są luka wynagrodzeń i współczynnik całkowitego wynagrodzenia, w których do kalkulacji uwzględnia się średnią stawkę godzinową. Informacji o niej dostarczają systemy HR, osobne kalkulacje albo roczna wartość wynagrodzenia. Istotne są przy tym informacje kontekstowe wpływające na wyniki wskaźników lub prezentacja odpowiednio zmodyfikowanych wskaźników, adekwatnych dla złożoności biznesu spółki. Przyjęta w tym zakresie polityka definiuje założenia i metody kalkulacji, które wymagają stosownego opisania i ujawnienia.
Podsumowanie
Raportowanie ESG wymaga specyficznych danych finansowych, które wynikają z ewidencji księgowych albo z systemów budżetowych. Dane te nie są bez związku z polityką rachunkowości stosowaną w jednostce ani z samymi sprawozdaniami finansowymi i zapisami księgowymi.
Wskazane byłoby pozyskiwać takie dane wprost z ewidencji zgodnie ze ścieżką obiegu dokumentów i zatwierdzeń. W tym celu należy odpowiednio dostosować ewidencje do docelowych potrzeb.
Podsumowując: warto, aby zespoły ESG odpowiednio zdefiniowały, jakie są cele pozyskiwania danych, jak dostosować ewidencje księgowe, jak zmodyfikować i dostosować systemy budżetowania, by zapewnić nie tylko spójność, lecz także powiązanie między budżetem, ewidencją księgową i ujawnieniami w ramach raportowania zrównoważonego rozwoju.

PLATFORMA FINANSOWA
BIURO W POZNANIU
BIURO W BYDGOSZCZY
Tel.: +48 519 733 958
KONTAKT
DANE REJESTROWE
Sąd Rejonowy Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu
VIII Wydział Gospodarczy Krajowego
Rejestru Sądowego
NR KRS 0000344621
NIP 779-236-92-78
REGON 301336052
Kapitał zakładowy 100.000 zł całkowicie opłacony